1. What is Archetypal Criticism? What does the archetypal critic do?
The Archetypal criticism means identifying patterns of action, character-types, and themes in literature as well as in myths, dreams and social rituals. According to Carl Jung it is "collective unconscious".The Archetypal critic who observes the symbols,myths, and such kind of pattern of action and applies it to any particular literature.
2. What is Frye trying prove by giving an analogy of ' Physics to Nature' and 'Criticism to Literature'?
Physics is an organized body of knowledge about nature but student of physics says that they are learning physics not nature. Frye also called science, and tries to learn literature. It tries to learn literature consistently, but literature can not be study consistently. The related between criticism and literature is that of Physics to nature.
3. Share your views of Criticism as an organised body of knowledge. Mention relation of literature with history and philosophy.
Criticism is an organised body of knowledge which means we have started learning progressively. Our experience shows that there is something progressive about learning literature. When we learn something, we give examples from philosophy and history because history is connected with past events and philosophy is connected with ideas.
4. Briefly explain inductive method with illustration of Shakespeare's Hamlet's Grave Digger's scene.
Inductive method is based on observation. It is move from particular to general. It is also called backward movement. Northrop Frye giving example of grave digging scene from “Hamlet” to explain this method. First Hamlet looks Yorick’s skull, then he fight with leartes due to Ophelia’s death and confess his love for her. So, in which Hamlet is a Archetypal hero who is ready to die for his love.
5. Briefly explain deductive method with reference to an analogy to Music, Painting, rhythm and pattern. Give examples of the outcome of deductive method.
Deductive method it is from general to particular in this we can say some art moves in time music and other are presented in space like painting .in music in music we feel rhythm and painting we see pattern .but after passing of time we see some different reflection ,such as ;in music we can see the pattern and in painting we can see the rhythm same happened in literature such as ; birth, love, death.
6. Refer to the Indian seasonal grid (below). If you can, please read small Gujarati or Hindi or English poem from the archetypal approach and apply Indian seasonal grid in the interpretation.
Example 1,
Example 2,
ફુલ બનીશ તો કચડાઈ જઈશ,
કાંટો બનીશ તો બળી જઈશ,
તો લાવને ફોરમ જ બની જાઉં,
ચારેકોર મહેકાઈ તો જઈશ.
Example 3,
મોર બની થનગાટ કરે, મન મોર બની થનગાટ કરે.
ઘનઘોર ઝરે ચહુ ઓર,
મારું મન મોર બની થનગાટ કરે.
બહુ રંગ ઉમંગનાં પીંછ પસારીને બાદલસું નિજ નેનન ધારીને
મેઘમલાર ઉચારીને આકુલ પ્રાણ કોને કલ-સાદ કરે.
મારું મન મોર બની થનગાટ કરે.
ઘર ઘરર ઘરર મેઘઘટા ગગને ગગને ગરજાટ ભરે
ગુમરી ગુમરી ગરજાટ ભરે. (2)
નવે ધાન ભરી સારી સીમ ઝૂલે, નદીયું નવજોબન ભાન ભૂલે,
નવ દીન કપોતની પાંખ ખૂલે (2)
મઘરા મઘરા મલકાઇને મેડક નેહસું નેહસું બાત કરે.
ગગને ગગને ઘુમરાઇને પાગલ
મેઘઘટા ગરજાટ ભરે. … મન મોર બની
નવમેઘ તણે નીલ આંજણીએ મારાં ઘેઘૂર નેન ઝગાટ કરે
મારાં લોચનમાં મદઘેન ભરે (2)
પરછાઈ તળે હરિયાળી બની મારો આતમ નેન બિછાત કરે
સચરાચર શ્યામલ બાથ ધરે (2)
મારો પ્રાણ કરી પુલકાટ ગયો પથરાઇ સારી વનરાઇ પરે,
ઓ રે ! મેઘ આષાઢીલો આજ મારે દોય
નેન નીલાંજન-ઘેન ભરે … મન મોર બની
નદી-તીર કેરાં કૂણાં ઘાસ પરે પનિહારી એ કોણ વિચાર કરે,
પટકૂળ નવે પાણી-ઘાટ પરે ! (2)
એની સૂનમાં મીટ સમાઇ રહી, એની ગાગર નીર તણાઇ રહી,
એને ઘેર જવા દરકાર નહીં (2)
મુખ માલતીફૂલની કૂંપળ ચાવતી કોણ બીજા કેરું ધ્યાન ધરે !
પનિહાર નવે શણગાર નદી કેરે
તીર ગંભીર વિચાર કરે ! … મન મોર બની
ઓલી કોણ કરી લટ મોકળીયું ખડી આભ-મહેલ અટારી પરે
ઊંચી મેઘ-મહેલ અટારી પરે ! (2)
અને ચાકચમૂર બે ઉર પરે પચરંગીન બાદલ-પાલવડે
કરી આડશ કોણ ઊભેલ અરે ! (2)
ઓલી વીજ કેરે અંજવાસ નવેસર રાસ લેવા અંકલાશ ચડે,
ઓલી કોણ પયોધર સંઘરતી
વિખરેલ લટે ખડી મે’લ પરે ! … મન મોર બની
ઓલી કોણ હિંડોળ ચગાવત એકલ ફૂલ બકુલની ડાળ પરે,
ચકચૂર બની ફૂલ-ડાળ પરે ! (2)
વિખરેલ અંબોડાના અળ ઝૂલે, દિયે દેહ-નીંડોળ ને ડાળ હલે.
એની ઘાયલદેહના છાયલ-છેડલા
આભ ઊડી ફરકાટ કરે (2)
ઓલી કોણ ફંગોળ લગાવત એકલ ફૂલ બકુલની ડાળ પરે !
મોર બની થનગાટ કરે આજે … મન મોર બની.
તમરાંને સ્વરે કાળી રાત ધ્રુજે,
નવ બાદલને ઉર આગ બૂઝે (2)
નદીપૂર જાણે વનરાજ ગુંજે. હડૂડાટ કરી, સારી સીમ ભરી,
સરિતા અડી ગામની દેવડીએ (2)
ઘનઘોર ઝરે ચહુ ઓર મારું મન મોર બની થનગાટ કરે.
– ઝવેરચંદ મેઘાણી
Example 4
તમે મન મૂકી ને વરસો, ઝાપટું આપણે નહીં ફાવે,
અમે હેલીના માણસ, માવઠું આપણે નહીં ફાવે,
કહો માછલીની આંખમાં ડૂબકી દઈ આવું,
પણ આ છીછરું ખાબોચિયું આપણે નહીં ફાવે..
- ખલીલ ધનતેજવી.
Good attampt ....
ReplyDelete